Savasana / lijkhouding
Savasana / lijkhouding | De Essentiële Gids voor Rust
De Savasana / lijkhouding (Savasana), vaak de laatste houding in een yogales, is een van de meest essentiële en tegelijkertijd uitdagende asana’s. Hoewel het eruitziet als simpelweg liggen, is deze ruglig houding (supine) een bewuste oefening in totale ontspanning en overgave. Het is de kunst van het ‘niets doen’ om het lichaam de kans te geven de voordelen van de voorgaande yogahoudingen te integreren. Het beheersen van Savasana is cruciaal voor zowel beginners als gevorderden om de diepere, meditatieve aspecten van yoga te ervaren.
Savasana / lijkhouding (Savasana): Betekenis en Effect
De naam Savasana komt van twee Sanskriet woorden: ‘Sava’, wat ‘lijk’ of ‘kadaver’ betekent, en ‘Asana’, wat ‘houding’ betekent. De naam ‘lijkhouding’ verwijst naar de stilte en onbeweeglijkheid van een lichaam zonder leven, wat de beoefenaar uitnodigt om de constante stroom van gedachten, fysieke spanningen en de identificatie met het ego los te laten. Het is een oefening in het sterven van het ‘doen’ en het ontwaken in het ‘zijn’.
Spiritueel gezien is Savasana een moment van diepe integratie en overgave. Het kalmeert het zenuwstelsel en brengt het lichaam van een actieve (sympathische) staat naar een rust-en-herstel (parasympathische) staat. Hoewel het alle energiecentra balanceert, heeft het een sterke verbinding met het Kruinchakra (Sahasrara), het centrum van puur bewustzijn en verbinding met het universum. Door volledige ontspanning creëer je ruimte voor prana (levensenergie) om vrij door het lichaam te stromen en blokkades op te heffen.
Stap-voor-Stap: Zo voer je de Savasana / lijkhouding veilig uit
Een correcte uitvoering is cruciaal om de diepe voordelen van de Savasana / lijkhouding te ervaren. Volg deze stappen voor een veilige en effectieve beoefening. Het doel is niet om in slaap te vallen, maar om in een staat van bewustzijn te blijven terwijl het lichaam volledig ontspant.
- Voorbereiding: Ga comfortabel op je rug liggen op je yogamat. Zorg voor een rustige, warme omgeving waar je niet gestoord wordt. Plaats eventueel een opgerolde deken onder je knieën om de onderrug te ontlasten.
- Positionering: Laat je voeten op heupbreedte of iets breder uit elkaar vallen, volledig ontspannen naar buiten. Leg je armen losjes naast je lichaam, ongeveer 15-20 cm van je romp, met de handpalmen naar boven gericht als teken van ontvankelijkheid.
- Uitlijning: Zorg ervoor dat je hoofd, nek en ruggengraat in één rechte lijn liggen. Je kunt je hoofd even optillen om de nek te verlengen en het achterhoofd zachtjes weer neer te leggen. Sluit je ogen zachtjes.
- Ontspanning: Begin met het bewust loslaten van spanning. Scan je lichaam van je tenen tot je kruin. Ontspan je voeten, benen, heupen, buik, borst, armen, handen, schouders, nek en gezicht. Laat je kaken los en ontspan de spieren rondom je ogen.
- Ademhaling: Laat je ademhaling volledig natuurlijk en zonder controle stromen. Observeer de adem die in en uit je lichaam beweegt, zonder deze te sturen. Blijf minimaal 5 tot 10 minuten in de Savasana / lijkhouding liggen.
Wat zijn de voordelen van de Savasana / lijkhouding?
De voordelen van Savasana zijn diepgaand en essentieel voor een holistische yogapraktijk. Het kalmeert de hersenen en helpt stress, milde depressie en angst te verlichten. Fysiek verlaagt het de bloeddruk, vermindert het hoofdpijn en vermoeidheid, en helpt het bij slapeloosheid. Het geeft het lichaam de kans om te herstellen en de effecten van de actieve asana’s te integreren. Mentaal verbetert het de concentratie en cultiveert het een staat van meditatieve rust.
Modificaties en aanpassingen voor beginners
Voor een comfortabelere Savasana / lijkhouding kun je verschillende aanpassingen doen. Als je last hebt van je onderrug, plaats dan een bolster of opgerolde deken onder je knieën. Dit vermindert de kromming in de lumbale wervelkolom. Als je het snel koud krijgt, leg dan een deken over je heen. Een oogkussentje kan helpen om de ogen dieper te ontspannen en externe prikkels buiten te sluiten, wat de overgave vergemakkelijkt.
Wanneer moet je de Savasana / lijkhouding vermijden (Contra-indicaties)?
Hoewel Savasana een herstellende houding is, zijn er situaties waarin voorzichtigheid geboden is. Bij ernstige rugklachten is het belangrijk om ondersteuning te gebruiken, zoals een bolster onder de knieën. Vrouwen in het latere stadium van de zwangerschap wordt aangeraden om op hun linkerzij te liggen in plaats van plat op de rug, om druk op de vena cava (een grote ader) te voorkomen. Luister altijd naar je lichaam en forceer niets.
De rol van Savasana / lijkhouding in je Hatha Yoga praktijk
De Savasana / lijkhouding is de hoeksteen van integratie binnen vrijwel elke yogastijl, van een dynamische Vinyasa les tot een zachte Hatha Yoga sessie. Het dient als de ultieme eindontspanning waarin de fysieke en energetische effecten van de practice kunnen bezinken. Het is geen ‘slaapje’, maar een bewuste staat van diepe rust. Binnen Restorative Yoga kan deze houding zelfs het grootste deel van de les uitmaken.
- Fysieke Voordelen: Kalmeert het centrale zenuwstelsel, verlaagt de hartslag en bloeddruk.
- Mentale Voordelen: Vermindert stress en angst, verbetert focus en helderheid.
- Spirituele Voordelen: Faciliteert integratie, overgave en een meditatieve staat.
Na Savasana is het lichaam perfect voorbereid voor Pranayama (ademhalingsoefeningen) of Dhyana (meditatie).
Begin vandaag nog met de Savasana / lijkhouding
De Savasana / lijkhouding is veel meer dan alleen maar liggen; het is een actieve beoefening van loslaten en aanwezig zijn. Door deze fundamentele asana bewust te integreren in je routine, geef je jezelf het geschenk van diepe rust en herstel. Neem de tijd voor Savasana, het is de sleutel tot het ontsluiten van de volledige voordelen van je yogapraktijk. Oefen vandaag nog en ervaar de kracht van stilte.
